ความหมายอินเวอร์ (Inverse)
อินเวอร์สของเมตริกซ์ในที่นี้
หมายถึงอินเวอร์สของการคูณของเมตริกซ์
ซึ่งเมตริกซ์ที่จะหาอินเวอร์สได้นั้นจะต้องมีค่ากำหนดไม่เท่ากับศูนย์
อินเวอร์สของเมตริกซ์ A จะใช้สัญญาลักษณ์ A-1 ทั้งนี้ A A-1= A-1A
ถ้า a เป็นจำนวนจริงใด ๆ และ a # 0 แล้ว จะมีจำนวนจริงซึ่งทำให้
ถ้า a เป็นจำนวนจริงใด ๆ และ a # 0 แล้ว จะมีจำนวนจริงซึ่งทำให้
ak = ka = 1
เราจะเรียก k ว่าเป็นอินเวอร์สการคูณของ a และเขียน
k แทนด้วย a-1 และเพราะว่า a.1
= 1.a = a ทุก ๆ ค่า a เราเรียก 1 ว่าเป็น เอกลักษณการคูณของจำนวนจริง
ในเรื่องของเมตริกซ์ก็เช่นเดียวกัน ถ้า A เป็นเมตริกซ์ที่มีมิติ n x n จะพบว่า
AIn = InA = A
เราจึงเรียก In ว่าเป็นเอกลักษณ์การคูณของเมตริกซ์
และถ้าสามารถหาเมตริกซ์ B ที่ทำให้
AB = BA = In
เราจะเรียก B ว่าเป็น
อินเวอร์สการคูณของ A
นิยาม
ถ้า A เป็นอินเวอร์สที่มีมิติ
n x n ถ้ามีเมตริกซ์
B ซึ่งทำให้ AB = BA = In แล้วจะกล่าวได้ว่า B เป็นอินเวอร์สของเมตริกซ์ A
และเขียนแทนด้วย A-1
นั่นคือ B = A-1 และ
AA-1 =A-1A = In
เช่น
การหาอินเวอร์สของเมตริกซ์มิติ 1x1
กำหนดให้
เช่น
การหาอินเวอร์สของเมตริกซ์มิติ 2x2
กำหนดให้ a,b,c,d € R
ตัวอย่าง
จงหาอินเวอร์สของ
วิธีทำ
Det (B) = (1x4) – (3x2)
= 4 – 6
= -2
ตัวอย่าง
ดังนั้น ad - bc = 8 - 6 = 2
การหาอินเวอร์สของเมตริกซ์มิติ 3x3
ในการหาอินเวอร์สของเมตริกซ์ที่มีมิติ n x n (n ≥ 3) โดยทั่วไปมี 2 วิธี
1. การหาอินเวอร์สโดยใช้เมตริกซ์ผูกผัน(Adjoint Matrix)
2. การหาอินเวอร์สโดยใช้การดำเนินงานแบบแถว
1. การหาอินเวอร์สโดยใช้เมตริกซ์ผูกผัน(Adjoint Matrix)
นิยาม
ในการหาอินเวอร์สของเมตริกซ์ที่มีมิติ n x n (n ≥ 3) โดยทั่วไปมี 2 วิธี
1. การหาอินเวอร์สโดยใช้เมตริกซ์ผูกผัน(Adjoint Matrix)
2. การหาอินเวอร์สโดยใช้การดำเนินงานแบบแถว
1. การหาอินเวอร์สโดยใช้เมตริกซ์ผูกผัน(Adjoint Matrix)
นิยาม
สำหรับเมตริกซ์ A ที่มีขนาด n x nถ้า cijเป็นโคแฟกเตอร์ในแถวที่ I หลักที่ j ของเมตริกซ์ A โดยที่ i,j=1,2,3,…,n แล้วเมตริกซ์ผูกผันของ A เขียนแทนด้วย adj.A = [Cof.A]t
ทฤษฎีบท
กำหนดให้ A เป็นเมทริกซ์ n x n จะได้ว่า
หรือ Adj (A) = [Cij]t
ตัวอย่าง
ตัวอย่าง
อินเวอร์ของ
วิธีทำ
2. การหาอินเวอร์สโดยใช้การดำเนินงานแบบแถว
สำหรับเมตริกซ์ A ที่มีขนาด nxn การหาอินเวอร์สของเมตริกซ์ A สามารถทาได้โดยเติม เมตริกซ์เอกลักษณ์ขนาด nxn เข้ากับเมตริกซ์ A ซึ่งสามารถเขียนแทนได้ด้วยเมตริกซ์ [A: I] เมตริกซ์ ดังกล่าวเรียกว่าเป็นเมตริกซ์แต่งเติม (Augumented Matrix) จากนั้นจะใช้การดำเนินงานแบบแถวในการที่จะเปลี่ยนเมตริกซ์ [A: I] ให้เป็นเมตริกซ์ [I : B] ซึ่งจะได้ว่า B =A-1
ตัวอย่าง
จากนั้นจะได้การดำเนินงานแบบแถวดังต่อไปนี้
ทฤษฎีบท
กำหนด A และ B เป็นเมทริกซ์ n x n ที่สามารถหาอินเวอร์ส จะได้ว่า
กำหนดให้ A เป็นเมทริกซ์ n x n จะได้ว่า
หรือ Adj (A) = [Cij]t
ตัวอย่าง
อินเวอร์ของ
วิธีทำ
2. การหาอินเวอร์สโดยใช้การดำเนินงานแบบแถว
สำหรับเมตริกซ์ A ที่มีขนาด nxn การหาอินเวอร์สของเมตริกซ์ A สามารถทาได้โดยเติม เมตริกซ์เอกลักษณ์ขนาด nxn เข้ากับเมตริกซ์ A ซึ่งสามารถเขียนแทนได้ด้วยเมตริกซ์ [A: I] เมตริกซ์ ดังกล่าวเรียกว่าเป็นเมตริกซ์แต่งเติม (Augumented Matrix) จากนั้นจะใช้การดำเนินงานแบบแถวในการที่จะเปลี่ยนเมตริกซ์ [A: I] ให้เป็นเมตริกซ์ [I : B] ซึ่งจะได้ว่า B =A-1
การหาคำตอบโดยใช้วิธีการดำเนินงานแบบแถว
การหาคำตอบของระบบสมาการ
AX = B โดยใช้วิธีการดำเนินงานแบบแถวนั้น
เริ่มจากการนำเอาเมตริกซ์เดิมเข้าไปในเมตริกซ์ A ในรูปของ [A
: B] จากนั้นจะใช้การดำเนินงานแบบแถวเปลี่ยนเมตริกซ์ดังกล่าวให้อยู่ในรูปของ
[I : C] และจะได้ว่า X = C
จากนั้นจะได้การดำเนินงานแบบแถวดังต่อไปนี้
ตัวอย่าง
จงหาอินเวอร์สการคูณดังต่อไปนี้
วิธีทำ
ทฤษฎีบท
กำหนด A และ B เป็นเมทริกซ์ n x n ที่สามารถหาอินเวอร์ส จะได้ว่า
นางสาวสุวิมล ภูพิพัฒน์
คณะครุศาสตร์ สาขาวิชาวิทยาศาสตร์
รหัส 533410090336 ปี4 หมู่ 3